Πώς να τα αντιμετωπίσετε. Το καλοκαίρι είναι η περίοδος που οι περισσότεροι ιδιοκτήτες μικρών ζώων οφείλουν να δραστηριοποιηθούν και να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν διάφορες καταστάσεις, λιγότερο ή περισσότερο επικίνδυνες, κατά τη διάρκεια των διακοπών τους.

Καθώς η θερμοκρασία ανεβαίνει, ευνοεί την ανάπτυξη των εξωπαρασίτων όπως τα τσιμπούρια και οι ψύλλοι. Τα παράσιτα αυτά προκαλούν ενόχληση στα ζώα, αλλά το κυριότερο, είναι φορείς σοβαρών νοσημάτων. Η παρουσία των σκνιπών και η αποτελεσματική προστασία των ζώων απέναντι στα τσιμπήματά τους πρέπει να απασχολεί τους ιδιοκτήτες των ζώων, λαμβάνοντας υπόψη την έκταση της λεϊσμανίασης τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας.

Προβλήματα που οφείλονται σε ξερά χόρτα, τσιμπήματα από διάφορα έντομα ή ακόμα και φίδια, μπορεί να προκαλέσουν από απλό ερεθισμό μέχρι σοβαρές παθολογικές καταστάσεις, ενώ ο κίνδυνος της θερμοπληξίας είναι ιδιαίτερα έντονος στα ζώα που ζουν εκτός σπιτιού ή ακόμα περισσότερο σε ζώα που μεταφέρονται με αυτοκίνητο.

Εξωπαράσιτα
Στα ζώα πρέπει να εφαρμόζονται προληπτικά μέσα για τον έλεγχο των εξωπαρασίτων. Καλό είναι οι ιδιοκτήτες να μην περιμένουν το καλοκαίρι για να ασχοληθούν με το πρόβλημα αυτό και να αρχίζουν να χρησιμοποιούν αντιπαρασιτικά περιλαίμια, σκόνες ή διαλύματα από νωρίτερα.

Τα τσιμπούρια και οι ψύλλοι είναι δυνατό να βρεθούν στο χώμα, στα φυτά, στα αδέσποτα ζώα ακόμα και σε γλάστρες που βρίσκονται σε μπαλκόνια. Κυριότερος φορέας των ψύλλων είναι οι γάτες και ιδιαίτερα οι αδέσποτες. Προκαλούν μηχανικό ερεθισμό στα ζώα, αλλεργικές δερματοπάθειες, απομύζηση αίματος, αλλά το σημαντικότερο, είναι μεταφορείς μικροοργανισμών (π.χ. Ehrlichia canis), βλαβερών για την υγεία του ζώου.

Ερλιχίωση
Η ερλιχίωση αποτελεί το πιο συχνό πρόβλημα της καλοκαιρινής περιόδου και παρουσιάζεται με κατάπτωση, ανορεξία, πυρετό και αιμορραγίες λόγω καταστροφής των αιμοπεταλίων. Σε περίπτωση που δεν διαγνωστεί έγκαιρα (κλινική εικόνα, αιματολογικές εξετάσεις), μπορεί να απειλήσει άμεσα ακόμα και τη ζωή του ζώου. Οι ψύλλοι προκαλούν έντονο κνησμό και είναι υπεύθυνοι για αλλεργικές δερματίτιδες και άλλου είδους δερματοπάθειες, καθώς και για τη μετάδοση ενός αριθμού λοιμωδών και παρασιτικών νοσημάτων.

Λεϊσμανίαση
Η λεϊσμανίαση οφείλεται στο πρωτόζωο Leishmania infantum, μεταδίδεται αποκλειστικά με το τσίμπημα μολυσμένης σκνίπας και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων στη χώρα μας. Η ελληνική νομοθεσία επιβάλλει την ευθανασία σε ζώα που βρίσκονται θετικά, αλλά επιτρέπει και τη θεραπεία κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Δεν είναι απόλυτα ξεκαθαρισμένο αν για την ανθρώπινη λεϊσμανίαση μπορεί να ενοχοποιηθεί και ο σκύλος, αν και σε οικογένειες με ανοσοκατεσταλμένα άτομα (υπερήλικες, μικρά παιδιά, άτομα που ακολουθούν χημειοθεραπεία, ασθενείς του AIDS), προτείνεται η απομάκρυνση των ζώων.

Ζώα που ακολουθούν θεραπεία δεν είναι δυνατό να μεταδώσουν το νόσημα. Επειδή η εφαρμοζόμενη θεραπεία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να εγγυηθεί την ίαση, το βασικότερο ρόλο για άλλη μια φορά έχει η πρόληψη. Ειδικά περιλαίμια, αμπούλες και σπρέι που κυκλοφορούν στο εμπόριο παρέχουν σε ικανοποιητικό βαθμό προστασία. Η στέγαση των ζώων μέσα στο σπίτι, προστατευμένα από σίτες κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας των σκνιπών (από τη δύση του ηλίου μέχρι το πρωί), μπορεί να φαντάζει υπερβολικό ως μέτρο αλλά αποτελεί το καλύτερο μέσο πρόληψης. Τέλος, καλό είναι να διενεργούνται προληπτικές ορολογικές εξετάσεις, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, μετά το τέλος του καλοκαιριού.

Δερματικά προβλήματα
Δερματικά προβλήματα που μπορεί να οφείλονται στον ερεθισμό και στην είσοδο κάτω από το δέρμα ξερών χόρτων (άγανα), είναι πιθανό να εμφανιστούν αυτή την εποχή στα ζώα, ιδιαίτερα στα μακρύτριχα. Άγανα μπορεί να εισχωρήσουν στο δέρμα ανάμεσα στα δάχτυλα και να προκαλέσουν χωλότητα και δημιουργία αποστήματος, στα αφτιά προκαλώντας έντονο κνησμό, κίνηση της κεφαλής, χτύπημα των αφτιών και αν δεν διαγνωστούν άμεσα, να προκαλέσουν από ελαφριά ως σοβαρή ωτίτιδα.

Μπορεί να βρεθούν ακόμα και στις ρινικές κοιλότητες, προκαλώντας ερεθισμό που εκδηλώνεται με συνεχή φτερνίσματα και παρουσία αιμορραγικού εκκρίματος. Η έγκαιρη προσκόμιση του ζώου στον κτηνίατρο παίζει τον κυριότερο ρόλο στην εξέλιξη του περιστατικού και στη σοβαρότητα της παθολογικής κατάστασης που θα δημιουργηθεί.

Προσοχή στα τσιμπήματα
Πολύ συχνά είναι τα τσιμπήματα από διάφορα έντομα, ακόμα και φίδια. Οι σκύλοι δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στο κυνήγι των σφηκών με συνέπεια να δέχονται τσιμπήματα στην περιοχή της κεφαλής, στα χείλια ή ακόμα και στη γλώσσα. Προκαλείται έντονο οίδημα στην προσβεβλημένη περιοχή που στην περίπτωση που δεν υποχωρήσει, θα χρειαστεί φαρμακευτική υποστήριξη.

Τα ιοβόλα δήγματα είναι πιο σπάνια, αλλά δεν σταματούν να αποτελούν πρόβλημα στις αγροτικές περιοχές. Η δυνατότητα αντιμετώπισης εξαρτάται από το σημείο του δήγματος. Αρχικά πρέπει να γίνει προσπάθεια διάνοιξης του τραύματος και απομάκρυνσης του δηλητηρίου, όσο αυτό είναι εφικτό. Περίδεση που θα προκαλέσει ισχαιμία στην περιοχή θα εμποδίσει την είσοδο του δηλητηρίου στην κυκλοφορία του αίματος. Αντιοφικοί οροί δυστυχώς είναι δύσκολο να βρεθούν και να διατεθούν για τη σωτηρία κάποιου ζώου.

Δηλητηρίαση
Η περίπτωση δηλητηρίασης δεν είναι «προνόμιο» του καλοκαιριού, αλλά αναφέρεται σε μια προσπάθεια ενημέρωσης σε περίπτωση που συμβεί σε απομακρυσμένη περιοχή όπου η βοήθεια από ειδικό δεν θα είναι δυνατή. Το ζώο συνήθως παρουσιάζει έντονη σιελόρροια, σπασμούς, ακράτεια ούρων και κοπράνων, απώλεια αισθήσεων. Πρέπει άμεσα να προκληθεί έμετος, χορηγώντας του ή ειδικό εμετικό φάρμακο ή χλιαρό αλατόνερο. Στη συνέχεια πρέπει να γίνει προσπάθεια επικοινωνίας με κτηνίατρο και η χορήγηση αντίδοτου.

Θερμοπληξία
Η θερμοκρασία στη Ελλάδα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού αγγίζει πολύ υψηλές τιμές, με αποτέλεσμα τα ζώα που διαβιούν στο εξωτερικό περιβάλλον να αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα. Χρειάζεται προσοχή για την αναγνώριση των πρώτων συμπτωμάτων της θερμοπληξίας.

Το ζώο αναπνέει έντονα και γρήγορα, έχει σιελόρροια και σιγά σιγά χάνει την επαφή με το περιβάλλον. Σ’αυτό το στάδιο πρέπει να γίνει προσπάθεια να κατέβει όσο το δυνατόν η θερμοκρασία του ζώου, καταβρέχοντάς το με παγωμένο νερό, μέχρι να μεταφερθεί σε κάποιο κτηνιατρείο για να του παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες.

Πολύ συχνά ζώα παθαίνουν θερμοπληξία όταν ξεχαστούν από τους ιδιοκτήτες τους δεμένα κάτω από ένα δέντρο για πολλές ώρες ή μέσα στο αυτοκίνητο με κλειστά τα παράθυρα. Στη δεύτερη περίπτωση η εξέλιξη είναι ραγδαία και με τραγική κατάληξη. Κρατώντας τα ζώα σε χώρο σκιερό, παρέχοντάς τους άφθονο δροσερό νερό και καταβρέχοντάς τα συχνά, μειώνουμε σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης τέτοιων καταστάσεων. Κρίνεται απαραίτητη η τοποθέτηση ιδιαίτερα μακρύτριχων φυλών (π.χ. Siberian Husky, Chow-Chow, Ποιμενικός Καυκάσου), σε χώρους όπου λειτουργούν κλιματιστικά, τουλάχιστον για τις μεσημεριανές ώρες που η εξωτερική θερμοκρασία φτάνει τη μέγιστη τιμή της.

Πάρτε τα μέτρα σας
Τέλος, ποτέ δεν πρέπει να λησμονείται ο σωστός εμβολιασμός και η συχνή αποπαρασίτωση των ζώων. Έτσι, αποφεύγονται οι πιθανές παθολογικές καταστάσεις κατά την επαφή των ζώων με άλλα ζώα, αδέσποτα ή μη. Επίσης, η ηλεκτρονική ταυτοποίηση των δεσποζόμενων ζώων είναι πλέον υποχρεωτική από την ελληνική νομοθεσία και η μη συμμόρφωση επιφέρει βαρύτατα χρηματικά πρόστιμα στους παραβάτες. Οι έλεγχοι αυξάνονται την περίοδο των διακοπών όπου πολλά ζώα ακολουθούν τους ιδιοκτήτες τους στα διάφορα μεταφορικά μέσα.