Πόσο επικίνδυνα είναι τα μικρά φυτικά ”βέλη” για τα σκυλιά;
Τα γνωρίζουμε με την ονομασία ”άγανα” ή ”τρυποσάκια” και πλημμυρίζουν την ελληνική φύση τον Μάη και τον Ιούνιο, εποχή ωρίμανσης αυτών των άγριων δημητριακών.
Τα άγανα αποτελούν τους σπόρους μιας σειράς άγριων δημητριακών, που ωριμάζοντας είναι φτιαγμένα ώστε να κινούνται σαν βέλη, σε κάθε κατεύθυνση και σε κάθε οπή! Πετάγονται, τινάζονται, καρφώνονται, γαντζώνονται και τρυπούν προς κάθε κατεύθυνση. Εκεί που θα κατορθώσουν να εισχωρήσουν, δεν μπορούν να κάνουν πίσω παρά μόνο μπροστά!
Παλιότερα οι αγρότες και οι βοσκοί τα φοβόντουσαν και τα απέφευγαν συστηματικά γιατί αναγνώριζαν τον κίνδυνο και για τους ανθρώπους. Μπορούσαν να κολλήσουν στα ρούχα και να τρυπήσουν το δέρμα προκαλώντας πληγές που μπορούσαν να οδηγήσουν σε απρόβλεπτες καταστάσεις. Ας μην ξεχνάμε πως η αντιβίωση βρέθηκε πριν από λίγες δεκαετίες, και παλαιότερα μια οποιαδήποτε φλεγμονή σήμαινε μεγάλο κίνδυνο!
Πού κρύβονται
Τα σκυλιά φέρμας είναι πιο ευάλωτα κυρίως γιατί τρέχουν και ”φορτσάρουν” μέσα στα γρασίδια που συνήθως κρύβονται τα άγανα. Τα λαγόσκυλα που απλώς κινούνται ιχνηλατώντας και ψάχνοντας μέσα στο γρασίδι είναι λιγότερο συχνά θύματα αυτής της κρυφής παγίδας.
Το άγανο δυστυχώς είναι φτιαγμένο από τη φύση, με τρόπο που τρυπά… εισχωρεί και… προχωρεί, όπως το κεντρί της μέλισσας. Ετσι επιβιώνει και έτσι μας δημιουργεί προβλήματα.
Ο δρόμος του είναι πιο εύκολος στα μαλλιαρά σκυλιά, Σέττερ και Μπρετόν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι και τα Πόιντερ δεν είναι θύματά του.
Στα μαλλιαρά σκυλιά καρφώνεται σε τούφες μαλλιών ανάμεσα στα μεσοδακτύλια ή στις μασχάλες και εκεί η μύτη του, επιμένοντας πάνω στο λεπτό δέρμα της περιοχής, δημιουργεί μια οπή από την οποία μπαίνει στο δέρμα. Από εκεί και μετά αρχίζουν τα προβλήματα.
Συνήθως υπάρχει μια μικρή περίοδος ημερών, που ο οργανισμός αρχίζει να αντιδρά φλεγμαίνοντας στο ξένο σώμα, και μετά αρχίζει να τρέχει πύον, από μια πληγή που δεν κλείνει, παρά τη φροντίδα και την αντιβίωση που μπορεί να δώσουμε. Πολλές φορές αν δεν υπάρχει και μεγάλο πρήξιμο, η πυόρροια δεν είναι αντιληπτή από την πρώτη στιγμή, καθώς τα σκυλιά γλείφονται και στεγνώνουν την περιοχή. Συχνά μόνο πολύ λεπτομερής παρατήρηση στο δέρμα μπορεί να αποκαλύψει την οπή εισόδου.
Τα άγανα εισχωρούν από τη μύτη στη ρινοφαρυγγική κοιλότητα ή ακόμα χειρότερα την αναπνευστική οδό μέσα στην τραχεία, τους βρόγχους, και τελικά στους πνεύμονες.
Μέσα στο δέρμα
Από εκεί αρχίζει η ταλαιπωρία του σκύλου και του αφεντικού. Σπάνια το άγανο παγιδεύεται από ουλή μέσα στον οργανισμό και μένει εκεί αδρανές. Συνήθως προχωρά προς τους ιστούς βαθύτερα δημιουργώντας μια ολόκληρη πυορροούσα δίοδο, κάτω από το δέρμα ή και βαθύτερα.
Τα Πόιντερ δεν έχουν ανοσία στα άγανα, καθώς ο ορμητικός τους καλπασμός οδηγεί τα άγανα να καρφώνονται κατευθείαν μέσα στο δέρμα στο στήθος στις πλευρές στις μασχάλες ή στα λαγόνια, χωρίς καν να αφήνουν μια ορατή πύλη εισόδου.
Στη χειρότερη εκδοχή, τα άγανα εισχωρούν από τη μύτη στη ρινοφαρυγγική κοιλότητα ή ακόμα χειρότερα την αναπνευστική οδό μέσα στην τραχεία τους βρόγχους και τελικά στους πνεύμονες οδηγώντας σε επικίνδυνες καταστάσεις για τη ζωή του σκύλου.
Το κούρεμα των Σέττερ φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο από αυτά, χωρίς να τον εξαλείφει. Κυρίως αφαιρεί εκείνα τα άγανα που μένουν κρυφά κολλημένα πάνω στο δέρμα. Περισσότερο έχει να κάνει με την ποιότητα του τριχώματος που μπορεί να μαζεύει περισσότερα ή λιγότερα άγανα. Το πιο λιπαρό στρωτό και μάλλον τραχύ στην υφή τρίχωμα δεν μαζεύει άγανα όσο αυτό το τελείως μεταξωτό που έχουν μερικές γραμμές. Επίσης τα πολύ σφικτά μεσοδακτύλια δεν επιτρέπουν την εύκολη είσοδο στα άγανα. Τα χαλαρά και ανοιχτά μεσοδακτύλια είναι εξαιρετικά μεγάλο πρόβλημα σε όλες τις φυλές.
Θεραπεία
Η θεραπεία είναι πάντα χειρουργική με πολύ υπομονή και ικανότητα από μέρους του χειρουργού.
Συχνά σε μια οπή-συρίγγιο υπάρχουν πάνω από ένα άγανα. Οταν αυτά αφορούν τα άκρα το πιο σωστό είναι να μείνουν τα σκυλιά χωρίς αντιβίωση, να διαπυηθούν και να δημιουργήσουν έτσι ένα συρίγγιο, μια δίοδο, που προσεκτικά θα οδηγήσει τον χειρουργό που τη διερευνά στον…ένοχο στόχο!
Εκεί που τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα είναι όταν έχουν εισχωρήσει στον πνεύμονα. Τότε καταστρέφουν ένα μεγάλο κομμάτι ιστού από τη φλεγμονή και συχνά, αν το ζώο επιζήσει, δεν έχει ποτέ πια την αναπνευστική δυνατότητα και την αντοχή που είχε. Στη μεσογειακή Ιταλία έχουν καταστραφεί πολλά άξια σκυλιά από αυτήν την ύπουλη κατάρα. Και έχουν αναπτύξει μια εξαιρετική κτηνιατρική επιστήμη, όπου καταφέρνουν με ένα ενδοσκόπιο να μπουν στον πνεύμονα και να εξαιρέσουν το ξένο σώμα.
Τα άγανα δυστυχώς ευδοκιμούν σε εγκαταλειμμένα αβόσκητα και χέρσα χωράφια και η εγκατάλειψη της γης δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθούν. Πρακτικά αναπληρώνουν τα δημητριακά που δεν φυτεύουμε πια.
Σκληρά & επικίνδυνα
Η χειρότερη περίοδος είναι από τη στιγμή που αρχίσουν να ξεραίνονται και να κιτρινίζουν. Τότε γίνονται πιο σκληρά και πιο επικίνδυνα, καθώς τινάζονται με το τρέξιμο του σκύλου προς όλες τις κατευθύνσεις, και εισχωρούν με μεγαλύτερη ευκολία.
Ο κίνδυνος από αυτά θα περάσει μόνο μετά αρκετές βροχές ή πάγους το φθινόπωρο, που τα μαλακώνουν. Μέχρι τότε ο μόνος τρόπος είναι απλά να αναγνωρίζουμε τον κίνδυνο και να αποφεύγουμε τα σημεία που φυτρώνουν.
Η απώλεια ενός αγαπημένου σκύλου από ένα τέτοιο συμβάν είναι μια δραματική και απρόβλεπτη εξέλιξη, και όπως συνήθως… τα καλά και τα άριστα σκυλιά είναι αυτά που το παθαίνουν!!!
